Kaplica CzaszekKudowa-Zdrój -

Niewielka barokowa kaplica murowana posadowiona na podstawie kwadratu, usytuowana została pomiędzy kościołem św. Bartłomieja a wolnostojącą dzwonnicą. Ściany i sklepienie wnętrza kaplicy pokrywa ok. 3 tys. ciasno ułożonych czaszek i kości ludzkich, ofiar wojen oraz epidemii chorób zakaźnych. Dalsze 20–30 tys. szczątków leży w krypcie pod kaplicą.

Na ścianie głównej znajduje się niewielki skromny ołtarz z barokowym krucyfiksem, na którym wcześniej leżały ciekawsze okazy czaszek, obecnie umieszczone w specjalnej szklanej gablocie. Wśród piszczeli i czaszek ułożonych warstwami przy ścianach kaplicy znajdują się dwie drewniane rzeźby aniołów, jeden z trąbką i napisem łacińskim "Powstańcie z martwych", drugi z wagą i napisem łacińskim "Pójdźcie pod sąd". Przed wejściem stoi pomnik z trójjęzycznym napisem po niemiecku, czesku i polsku: "Ofiarom wojen ku upamiętnieniu, a żywym ku przestrodze 1914".

Kaplicę zbudował w latach 1776–1804 ksiądz Wacław Tomaszek (czes. Václav Tomášek), z pochodzenia Czech, proboszcz parafii w Czermnej. Pewnego dnia w 1776 roku w skarpie koło dzwonnicy w pobliżu kościoła ksiądz Tomaszek zauważył ludzkie czaszki i kości. Wezwał grabarza J. Langera i kościelnego J. Schmidta. Razem zaczęli wygrzebywać znajdujące się płytko pod ziemią szczątki. Nie spodziewali się, że natrafią na tak dużą ilość ludzkich kości. Były to kości ofiar wojen na ziemi kłodzkiej, prawdopodobnie z czasów wojny trzydziestoletniej, prusko-austriackiej i szerzących się po niej epidemiach cholery w XVII i XVIII wieku oraz z wojny siedmioletniej (1756–1763).

Ksiądz Tomaszek postanowił wydobyć wszystkie szczątki. Polecił grabarzowi i kościelnemu oczyścić, wybielić kości wraz z czaszkami i zgromadzić w kaplicy. Ten fakt oraz doznany wstrząs podczas zwiedzania w 1775 roku katakumb w Rzymie zrodził pomysł wybudowania kaplicy ossuarium. Budowę kaplicy wspomaganą przez Leopolda von Leslie rozpoczęto w 1776 roku.

Po wybudowaniu kaplicy ks. Tomaszek z grabarzem Langerem przez blisko 20 lat zbierali w rejonie Kudowy, Dusznik i Polanicy ludzkie szczątki i gromadzili je. Prace przy wystroju kaplicy trwały do 1804 roku. Przejęci spotkaniem z przemijalnością świata i śmierci, ks. Tomaszek i grabarz Langer postanowili, aby 20 lat po śmierci ich szczątki też spoczęły w tym miejscu. Ks. Tomaszek zmarł w 1804 r.

W kaplicy znajdują się czaszki: ks. Tomaszka, grabarza Langera, sołtysa Czermnej i jego żony, przedziurawione czaszki dwóch żołnierzy zabitych bronią białą, kość udowa wysokiego, mniej więcej dwumetrowego Szweda i charakterystycznie zbudowana czaszka Tatara, czaszki ze zmianami chorobowymi oraz źle zrośnięte kości kończyn. Czaszka sołtysa Martinca jest przestrzelona. W czasie wojny siedmioletniej (1756–63) sołtys przeprowadzał wojska austriackie przez góry, za co rozstrzelali go Prusacy. Jego żona zginęła, próbując zasłonić męża własnym ciałem.


ul. Tadeusza Kościuszki 54
57-350 Kudowa-Zdrój

Godziny otwarcia
Czynna codziennie z wyjątkiem poniedziałków

W okresie letnim od maja do końca września
w godz. 9:30-13:00 - 14:00-17:30

W okresie jesienno-zimowym i wczesnowiosennym
w godz. 10:00-16:00

www.czermna.pl